Bij stadsnatuur denk je niet snel aan plantjes die groeien bij grachten of kademuren. Toch wil de gemeente Den Haag ook deze stadsnatuur behouden en beschermen. Speciale ecowanden moeten de plantengroei op nieuwe kademuren stimuleren. Bij de Noordwal bijvoorbeeld, waar de afgelopen 1,5 jaar bijna 300 meter kademuur is vervangen.

Den Haag is met maar liefst 62 kilometer aan kades een echte grachtenstad. Daarvan is zo’n 20 kilometer al ruim 100 jaar oud en niet meer berekend op zwaar verkeer. Bovendien zijn de houten funderingspalen aangetast door een bacterie. Daarom wordt elk jaar een kilometer aan kademuur vervangen. Zo blijft de stad veilig en bereikbaar en houden we droge voeten.

Stadsecoloog Esther Vogelaar van gemeente Den Haag houdt de natuur in de stad nauwlettend in de gaten. Of het nu gaat om ecologische verbindingszones, de vleermuispopulatie of planten die in spleten en kieren van kademuren groeien. “Dit is een bijzondere vorm van stadsnatuur”, zegt ze.

Tekst gaat door onder foto.

Foto: Marcus Bouma

Transplanteren

Planten op de kademuren komen bij vervanging vaak in het gedrang. “Soms zitten er bijzondere exemplaren tussen, die we het liefst willen behouden. We hebben al verschillende technieken geprobeerd om de plantengroei op nieuwe kademuren een handje te helpen. Bijvoorbeeld door stukjes oude muur met plant en al te transplanteren naar de nieuwe muur. Het resultaat was te mager”, aldus Vogelaar.

Daarom bedacht ze samen met collega’s een speciale vochtvasthoudende, verborgen ecowand. "In oude dikke kademuren komen in de loop der tijd barstjes die als een soort spons werken. Dat zijn goede omstandigheden voor plantengroei en dat hebben we nagebootst. In de nieuwe kademuur plaatsen we een plaatconstructie met een speciaal materiaal dat het water opzuigt.”

De ecowand is voor het eerst toegepast bij de Toussaintkade en ook bij de Petroleumhaven is er een ecowand gebruikt. Daar groeien tussen de basaltkeien zeer zeldzame schubvarens. Vogelaar: “Omdat het een beschermd plantje is, hebben we de groeiplaats van deze varens intact gelaten en werd op de rest van de kademuur de ecowand toegepast. Laten we hopen dat dat voldoende is en de schubvaren weer kan groeien. Waarschijnlijk zie je pas na zo’n 5 tot 10 jaar echt planten. De ontwikkeling van muurplantvegetatie duurt jaren."

De plantengroei begint klein met wat groene aanslag en daarna mossen, de beginsituatie voor de varens. "Ligt de kade in de zon dan kunnen ook muurleeuwenbekken groeien, terwijl aan de schaduwkant eerder varens ontstaan. We hoeven deze planten niet in te zaaien, de natuur zorgt daar zelf voor,” zegt Vogelaar tevreden. “Ik ben blij voor de natuur dat het gelukt is!”